శ్రీ గురు చరితం (ద్విసాహస్రి) - 2వ అధ్యాయము

|| అథ ద్వితీయో2ధ్యాయః ||

తత ఉత్థాయ నాలోక్య స్వప్నే దృష్టం ద్విజోభితః |
ధ్యాత్వా వ్రజన్ దదర్శాగ్రే దయార్ద్రం యోగినం సమం || 1 ||
అభివాద్య స తం హర్ష-పులకోద్గమశోభితః |
ప్రేమగద్గదయా వాచా వక్తుం సముపచక్రమే || 2 ||
మాతా పితోపదేష్టా భీ-హర్తా భర్తాపి మే భవాన్ |
క్వాయాతో2స్తి కుతో గంతా దిష్ట్యా మే2ద్యాక్షిగోచరః || 3 ||
కాలే2నుకూలే ప్రతీపే నా స్వైః సద్భిశ్చ యుజ్యతే |
నిస్సంగస్య ముమూర్షేర్మే సర్వ ఏవాద్య వై భవాన్ || 4 ||
నామధారకశర్మాహం విప్రస్తప్తో2త్ర సద్గురుం |
ద్రష్టుకామో2యనే క్లేశాన్ముమూర్షురభవం ప్రభో || 5 ||
ఇంద్రియోచ్ఛోషణం శోకం కో2పి హర్తుం న మే ప్రభుః |
జానే త్వమేవ శక్నోషి హృష్టం దృష్ట్యైవ హృద్ధి మే || 6 ||

|| సిధ్ధ ఉవాచ ||
యోగిధ్యేయస్త్రిమూర్త్యాత్మా యద్భక్తా భుక్తిముక్తిగాః |
యో2స్తి భీమాతటే2సౌ తచ్ఛిష్యః సిధ్ధో ధరాచరః || 7 ||

|| నామధారక ఉవాచ ||
సద్గురుః సో2పి భగవానస్మాకం కులదైవతం |
శ్రధ్ధాభక్త్యా భజే తం మాం కష్టాబ్ధౌ మజ్జయత్యహో || 8 ||

|| సిధ్ధ ఉవాచ ||
స సద్గురుస్త్రిమూర్త్యాత్మా రుష్టేష్వన్యేష్వయం ప్రభుః |
కో2పి నాస్మిన్లౌకికే2పి నేష్టో2స్యాసీతి భాతి మే || 9 ||
సంశయాత్మా2శ్రద్ధధానః క్వాపి కైర్నైవ గోప్యతే |
త్రయ్యాత్మశ్రీగురుస్త్యక్త-సంశయాత్మేశ్వరో2త్ర కః || 10 ||

|| నామధారక ఉవాచ ||
రుష్టే2పి లౌకికే నేశః కో2పీత్యుక్తం వదస్వ చేత్ |
ప్రాగ్వృత్తం చైష త్రయ్యాత్మా కథం మే ఛింధి సంశయం || 11 ||

|| సిధ్ధ ఉవాచ ||
పురా నిరాశిషో2ప్యేకో బహుస్యామిత్యభూన్మతిః |
యా యోగనిద్రితస్యైషా విష్ణోర్మాయా2నయా జగత్ || 12 ||
సృష్టం ప్రాఞ్నాభికమలాత్ అభవశ్చతురాననః |
దదౌ తస్మై వినీతాయ వేదాంస్తైరసృజజ్జగత్ || 13 ||
కృతం త్రేతాం ద్వాపరం చ సధర్మం వ్యసృజత్కలిం |
వర్ణాశ్రమవిభాగేన మనుష్యస్థితిహేతవే || 14 ||
వైరాగ్యజ్ఞానవాన్సత్యః సత్యవాగ్యజ్ఞసూత్రభృత్ |
యజ్ఞసంభారధృక్త్రేతా ద్వాపరస్తు సుశస్త్రభృత్ || 15 ||
పుణ్యపాపోగ్రతాశాంతి-దయానైష్ఠుర్య సంయుతః |
కలిస్తు లిఞ్గజిహ్వాభృత్కచ్చరో2సన్ పిశాచవత్ || 16 ||
ఏకైకం యతకాలం కౌ ప్రేరయద్ద్విశ్వహేతవే |
ప్రయాణకాలే కలయే ప్రోక్తాం గురుకథాం శృణు || 17 ||

|| కలిరువాచ ||
కథం యాస్యే వృషపర-ప్రశాంతజనసేవితాం |
భువం శృత్వాపి మే చేతః ఖిద్యతే2ఞ్గం చ తప్యతే || 18 ||
ఛేత్తాహం ధర్మసేతోః శుక్కలహద్వేషతాపకృత్ |
భ్రాతాన్యస్త్రీస్వహర్తా మే షడ్-ద్విడ్భాక్ప్రాణవల్లభః || 19 ||
క్షతవ్రతో2పి మే ప్రాణో నాస్తికో2ధార్మికో2పి మే |
యే స్థితా భారతే వర్షే ధార్మికాస్తే మమారయః || 20 ||
గుర్వీశదేవసద్విప్ర-పితృధర్మపరేక్షణాత్ |
బాహిర్యాంత్యసవో మే2పి యోగిజ్ఞానీక్షణాత్క్షణాత్ || 21 ||

|| బ్రహ్మోవాచ ||
ఆసుర్యా సంపదా గచ్ఛ వశా లోకా భవంతి తే |
శతాయుర్హి నరః కో2పి ధన్యో భూయాన్న తం జహి || 22 ||
గుర్వీశదేవసద్విప్ర-పితృధర్మపరో నరః |
త్వద్దోషైర్లిప్యతే నైవ గురుభక్తో విశేషతః || 23 ||
నాంబునాబ్జదళం యద్వల్లిప్యతే2ఘైర్గురుప్రియః |
నైవ జేతుం గురోర్భక్తం దేవా అపి న శక్నుయుః || 24 ||

|| కలిరువాచ ||
గురుర్వరో2మరేభ్యో2పి కథం వద హి యత్ప్రియః |
కేనాప్యజేయ ఇత్యేతత్ప్రాగ్వృత్తం క్వాపి చేద్ద్వద || 25 ||

|| బ్రహ్మోవాచ ||
జ్ఞానం గురుం వినా న స్యాత్ యస్య కస్యాపి నిర్జరాః |
గురుభక్త్యైవ సిద్ధార్థాః స్యుస్తతో2ప్యధికో గురుః || 26 ||
పురా గోదావరీతీరే వేదధర్మైకదా మునిః |
బహుశిష్యప్రశిష్యస్తన్నిష్ఠాం జ్ఞాతుమిదం జగౌ || 27 ||
తపసా క్షాళితం పాపం బహు ప్రారబ్ధమస్తి మే |
తద్భోగ్యం వ్యాధిరూపేణ కాశ్యాం కస్తత్ర రక్షకః || 28 ||
గలత్కుష్ఠాభిభూతస్య మమ దంశాదివారణైః |
క్షాళనైరన్నదానైశ్చ ప్రేమ్ణా కస్తత్ర రక్షకః || 29 ||
ఇతి తస్య వచః శృత్వా తూష్ణీం తస్థుర్భియాఖిలాః |
తత్రైకో దీపకో నామ శిష్య ఊచే2భివాద్య తం || 30 ||
న శేషయేద్ధోషశేషం మోక్షవిఘ్నం భవత్కృతం |
మమాత్మనైవ భోక్ష్యే2హమనుజ్ఞాం దాతుమర్హసి || 31 ||

|| గురురువాచ ||
భోక్తవ్యం స్వయమేవాఘం నాన్యద్వారేణ తత్క్షయః |
అతః కష్టేన తద్భోక్ష్యే కాశ్యాం శక్తో2సి చేదవ || 32 ||
ఇత్యుక్తం గురుణాశృత్య కాశీం తేన సమం యయౌ |
కుష్ఠీ భూత్వాపి సోం2ధో2ఘం బుభుజే భేజ ఏష తం || 33 ||
గురుర్గలద్వ్రణత్రస్తః కార్యాకార్యజ్ఞ ఏవ సన్ |
ప్రతీపాచరణైః శిష్యం శశ్వద్వ్యర్థం వ్యతాడయత్ || 34 ||
స సేవావసరే భిక్షాం సేవాం భిక్షాక్షణే2పి తం |
యయాచే2హనదప్రాప్తౌ నాఖిద్యత సదాప్యసౌ || 35 ||
దత్తాం యాచితకాం భిక్షాం మునిస్తద్దోషకీర్తనాత్ |
భూమౌ ప్రక్షిప్య రుష్టో2న్నం స్వాద్వానీహీత్యువాచ తం || 36 ||
భిక్షార్థమపి గచ్ఛంతం నివర్త్యోచే కృతా న మే |
విణ్మూత్రోత్సర్గసంశుద్ధిః క్వ యాస్యశ్నంతి మక్షికాః || 37 ||
యథోక్తం కర్తుముద్యుక్తం నివార్యోచే న వేత్సి మాం |
క్షుధా కణ్ఠగతప్రాణం దేహ్యన్నం పాప మే ద్రుతం || 38 ||
భుక్త్వా యాచితకాన్నం స కదాచిత్తాత పుత్రక |
క్షాంతో2సి మే స్వపేత్యుక్త్వా సుప్తే2స్మిన్ క్షుధితో2బ్రవీత్ || 39 ||
ఏవం సంఛలితోపేష్య భేజే2ఖేదో2నిశం గురుం |
విస్మృతస్వాత్మయాత్రో2పి మత్త్వా సర్వామరేశ్వరం || 40 ||
గఞ్గాంభో గురుపాదాంభః సాక్షాద్విశ్వేశ్వరం గురుం |
సర్వానందనిధిం బుద్ధ్వా మనో న క్వాప్యచోదయత్ || 41 ||
గురుభక్తిసుపూతో2భూత్ జ్ఞాత్వా విశ్వేశ్వరో2ప్యముం |
ప్రాప్యోచే వరదో2స్మీష్టం వరం వరయ తే2స్తు శం || 42 ||
దీపకో2ప్యాహ కిం కార్యం వరేణ గురవస్తు మే |
రుక్శాంత్యై వరమిచ్ఛామి యది పృష్ట్వా వృణోమి తత్ || 43 ||
ఇత్యుక్త్వైత్య శశంసాస్మై గురుస్తప్తో2బ్రవీత్స తం |
భోగాదేవ క్షయం నేష్య సేవాయాం మే బిభేష్యపి || 44 ||
తచ్ఛృత్వా స తథేత్యుక్త్వా శివమేత్యాబ్రవీద్వరం |
న గుర్వసమ్మతం కాఞ్క్షే తచ్ఛృత్వాగాత్స దుర్మనాః || 45 ||
నిర్వాణమణ్డపం గత్వా ప్రాహ విష్ణుముఖామరాం |
చణ్డో మునిర్వేదధర్మా రుగ్ణస్తచ్ఛిష్య ఉత్తమః || 46 ||
గురుభక్తః కంబలాశ్వతరాసన్నో2స్తి దీపకః |
వరం దాతుమగాం ప్రేమ్ణా నాదదే స గురూద్యతః || 47 ||
ఇతి శృత్వేశవాక్యం స ద్రష్టుకామో హరిర్యయౌ |
విష్ణుర్దీపకమాహాఞ్గ వరదో2స్మి వరం వృణు || 48 ||
తపసాష్టాఞ్గయోగైశ్చ సూపాయైర్మననాదిభిః |
ఉపవాసైర్వ్రతైర్యోగైః ధర్మైర్గమ్యో2స్మి నో నృణాం || 49 ||
గురుసద్విప్రభక్తస్య మన్మయాభ్యంతరాత్మనః |
నిర్ద్వంద్వస్యా2పి సాధ్వ్యాశ్చ విష్ణుర్దర్శ్యో2స్మి సర్వదా || 50 ||
తస్మాత్కష్టేన సుభగ సద్గురుః సేవితస్తయా |
తేనైవ పరితుష్టో2స్మి వరం వరయ మత్ప్రియ || 51 ||

||దీపక ఉవాచ ||
శ్రీసద్గురుర్దేవదేవో యతో జ్ఞానం తతో2మృతం |
అతో2ధికం కిమస్మాకం భవంతి త్వాదృశా వశాః || 52 ||
చేద్విశ్వేశో యథా యాతస్తథా గంతుం న రోచతే |
గురావేవాచలాం భక్తిం దేహ్యన్యన్న వృణే2ధృవం || 53 ||

|| విష్ణురువాచ ||
శ్రధ్ధాభక్తిః సదా తేస్తి దాస్యే2ప్యన్యదయాచితం |
దత్తా భుక్తిశ్చ తే ముక్తిః సత్కీర్తిః స్మర్తృతాపహృత్ || 54 ||
యః స్తౌతి సద్గురుం భక్త్యా వేదోపనిషదాదిభిః |
తుష్టిర్మే తేన దాస్యైశ్చ సాన్నిధ్యం తస్య మే సదా || 55 ||
కాలాదపి భయం నాస్తి కుతోన్యస్మాత్తు సిద్ధయః |
స్యుస్తద్వాస్యో2ధికం నాత ఇత్యుక్త్వాంతర్దధే హరిః || 56 ||
శిష్యో2పి గురవే సర్వం శశంస స తు తత్క్షణం |
ప్రీతః సుఖాకరకరం దధౌ తన్మూర్ధ్ని సద్గురుః || 57 ||
తేన సద్యో2భవచ్ఛిష్యో వేదవేదాఞ్గపారగః |
కుశలః స్మర్తృతాపఘ్నో జీవన్ముక్తో2ఖిలప్రియః || 58 ||
కాశీప్రభావమాదేష్టుం శిష్యభావం పరీక్షితుం |
వేదధర్మా2భవత్కుష్ఠీ పాపశఞ్కా కుతో మునేః || 59 ||
ఇత్యాద్యా భూరిశో వృత్తాః కలే గురుకథా భువి |
వక్తుశ్రోతుమలఘ్న్యో2తో భక్తం మా ప్రేక్ష్య గాం వ్రజ || 60 ||
ఇత్యాదిష్టః కలిర్ధాత్రా భువమేత్య తథా2కరోత్ |
మహిమా లౌకికస్యాయం కిం పునస్త్ర్యాత్మసద్గురోః || 61 ||
తత్సాత్వికీం ధృతిం లబ్ధ్వా దృఢభక్త్యైవ సద్గురుం |
భజంతి కృతకృత్యాస్తే భవంతి న ససంశయాః || 62 ||
తస్మాద్యదీచ్ఛసి శ్రేయః శ్రధ్ధయా2సంశయం భజ |
గురుం నృధామ్నా క్రీడంతం భవాబ్ధేః పారమేష్యసి || 63 ||

|| ఇతి శ్రీగురుచరితే గురుశిష్యచరితానుకథనం నామ ద్వితీయో2ధ్యాయః ||