Hanuma smarana for peace of mind

సంజీవ పర్వతోధ్ధార - మనోదుఃఖం నివారయ|
ప్రసీద సుమహాబాహో - త్రాయస్వ హరిసత్తమ ||

SaraNam vaaNi! శరణం వాణి!

శరణం కరవాణి శర్మదం తే చరణం వాణి! చరాచరోపజీవ్యం |
కరుణామశృణైః కటాక్షపాతైః - కురు మామంబ కృతార్థ సార్థవాహం ||

शरणं करवाणि शर्मदं ते चरणं वाणि चराचरोपजीव्यम्।
करुणामशृणैः कटाक्षपातैः कुरु मां अम्ब कृतार्थ सार्थवाहम्॥

SaraNam karavaaNi Sarmadam tE charaNam vaaNi charaacharOpajIvyam |

karuNaamaSRNaiH kaTaaksha paataiH kuru maam amba kRtaartha saarthavaaham ||

This is a praarthana/mangaLa SlOkam by Sri Mallinatha Suri (Pundit Mallinatha) in the beginning of his commentary (vyaakhyaanam) of RaghuvamSa mahaakaavyam of Mahakavi Kalidasa.

Meaning:
Oh Mother Vaani (Saraswati)! I take refuge at your divine feet, which enliven the entire universe (comprised of moving and stationary entities.) With your loving glances (through the edges of your eyes = 'kaTaaksha') overflowing with compassion, uplift me so that I will be one among the lot who have accomplished their purpose (kRtaartha)!

జగన్నాథస్వామీ!!

జగన్నాథస్వామీ నయనపథగామీ భవతు మే |
जगन्नाथस्वामी नयनपथगामी भवतु मे ।

What a prayer and invocation!!
"Be extant wherever my vision goes!!" Poetic way of praying the Lord to grant realization so that He is "visible" everywhere!
"Bhavatu," as a mahaanubhaava pointed out many a time, conveys the meaning of prayer (request) as well as imperative. For example, when SItaa maata told Hanuma, "...duhkha-kshaya-karO bhava" She was commanding Hanuma to do something to remove Her woes. When we use the same SlOkam, we are praying Hanuma to remove our woes!

Thus, Sankara Bhagavatpaada had composed this stOtram - jagannaathaashTakam - in a way that is equally 'useful' for dvaitin way as well as advaitin, as also for the ordinary mortals as well as for jeevanmukta-s.

This is one of the heavily used invocations of the Lord by ISKCON people, after "harE raama harE raama..."

When I was in Auckland (New Zealand) on work, just as I started worrying at the paucity of vegetarian restaurants, my eyes a "Hare Krishna Restaurant" came into my vision! The board had little Krishna emptying a pot of butter! It was an ISKCON restaurant which serves only pure vegetarian food. It was in Karaghappe Road, a short walk away from my office as well as my stay. Many a lunch/brunch I had there listening to their bhajans. I had a particular liking to a bhajan starting with "jagannaatha swaami nayana patha gaamee! nayana patha gaamee bhavatu mE!!" and leading into a crescendo of a soulful chanting of "hare raama hare raama..."

One of the most memorable events of my stay was a ratha yatra (of Jagannatha Swamy) on December 20th in the Queen Street after which I went along with some good friends (whom I made in the ratha yatra!) to ISCKON Riverhead, outside Auckland.

భవ శంకరదేశిక మే శరణం ||

भव शन्करदेशिक मे शरणम् ॥

సేవే శ్రీగిరి మల్లికార్జున మహాలింగం శివాలిఞ్గితం

సంధ్యారంభ విజృంభితం శృతిశిరస్స్థానాంతరాధిష్ఠితం |
సప్రేమ భ్రమరాభిరామమసకృత్ సద్వాసనా శోభితం |
భోగీంద్రాభరణం సమస్త సుమనః పూజ్యం గుణావిష్కృతం |
సేవే శ్రీగిరి మల్లికార్జున మహాలింగం శివాలిఞ్గితం ||


सन्ध्यारम्भ विजृम्भितं शृतिशिरस्स्थानान्तराधिष्ठितम् ।
सप्रेम भ्रमराभिराममसकृत् सद्वासना शोभितम् ।
भोगीन्द्राभरणं समस्त सुमनः पूज्यम् गुणाविष्कृतम् ।
सेवे श्रीगिरि मल्लिकार्जुनमहालिङगं शिवालिङगितम् ॥

A wonderful SlOkam, a tiny example of the genius of paramESvara in human incarnation.

It refers to the sweet mallika flower (jasmine) which adores Sri Mallikarjuna Swamy and which is liked by the Goddess. It actually describes the grandeur of the aananda taanDavam of the Lord at pradOsha (evening twilight) time.

మానసోల్లాసము

చిరాత్కశ్చిద్వ్యాధశ్శివ ఇతి వసత్యద్రి శిఖరే |
స తే మాయీభూత్వా ధనమహరద్దృఢం సుఖనిధిం |
స లబ్ధశ్చేద్దైవాత్క్వచన పథి పాశైస్స్మృతిమయైః |
సఖే! తం బధ్నీయా హృదయ నిభృతం దాస్యతి పునః ||

 -- మానసోల్లాసము, అప్పయ్య దీక్షితః

चिरात्कश्चित् व्याधः शिव इति वसत्यद्रि शिखरे ।
स ते मायी भूत्वा धनमहरत् दृढं सुखनिधिम् ।
स लब्धस्चेत् दैवात् क्वचन पथि पाशैः स्मृतिमयैः ।
सखे! तं बध्नीया हृदय निभृतं दास्यति पुनः ॥

Sri Appayya Deekshita wrote some of the most divine Siva stuti-s.
Margabandhu stOtram is one among them.

Manasollaasam is a composition of Sri Appayya deekshita, in which he instructs his own mind to deepen bhakti on Siva and also to attain vairaagyam.


The foregoing SlOkam is one such.

Meaning in brief:
"There is a hunter - by name Siva - staying up there on the summit of The Hill. He hoodwinked you into illusion and took away your great wealth of eternal bliss. If in any of your 'paths' you run into Him by a stroke of divine Grace, tie Him up with ropes of invocation. He would then give back the 'wealth' that your heart has been longing for."

What a beautiful bhaavam!!

वन्दे तं सात्विकम् शिवम्

ఆంగికం భువనం యస్య - వాచికం సర్వ వాఞ్మయం |
ఆహార్యం చంద్రతారాది - తం వందే సాత్వికం శివం ||

आन्गिकम् भुवनम् यस्य - वाचिकम् सर्ववाङमयम् ।
आहार्यम् चन्द्र तारादि - तं वन्दे सात्विकम् शिवम् ॥


A beautiful simple pithy SlOkam summarizing whole of naaTya Saastram. There are 4 types of 'abhinayam' (enactment) in naaTya Saastram. They are aangikam, vaachikam, aahaaryam, saatvikam.
Aangikam comprises all the physical postures.
Vaachikam includes all the sung and spoken expression including enactment of emotions.
Ahaaryam is all about decoration and ornamentation.

Satvikam is the final and the essence of all abhinayam. It is like the life of dance.

This SlOkam describes how all these 4 aspects of abhinaya are parts of Siva.

Siva's description as ashTamUrti (8 aspects of manifestation) comprises of the whole universe completely. Thus, the whole universe is His physical expression - aangikam.

What comes after the physical expression is spoken, sung and emotive display. Siva is eulogized as "trayeemUrti" in His ashTOttara Sata naamaavaLi (108 divine names.) This name means, He is the very embodiment of vEda-s. Elsewhere, He is described as "vEda geetaH" - one whose praise is the vEda-s. Adi Sankara composed "vEda saara Siva stOtra" thereby concluding that the essence of vEda describes Siva. There is the following paadam of a SlOkam: "వేదః శివః శివో వేదః" (वेदश्शिवः शिवोवेदः) which means, Veda is Siva Himself and Siva is Veda itself. And Veda comprises ALL knowledge!
So, His spoken, sung and emotive expression is vEda, the mother of all knowledge - vaachikam.

Who is not mesmerized by the beauty of starlit sky whose emperor is Chandra! The fathomless sky with all those celestial elements is full of wonders and extends beyond all imaginable limits. All that forms His incomparable ornamentation or embellishment - aahaaryam.

Finally, the saatvika aspect! By "living" the expression, the performer invokes the feeling of the expression among the onlookers. The purer, simpler, calmer, diviner the mind of the performer, the greater the effect it produces. This is the soul of the performance, the essential aspect.
The very presence of some seasoned and dedicated performers is enough for captivating the audience. It is because those artistes are so completely involved in their role. Being in the 'present moment' completely, they captivate the audience and take them along into the role and the story. This is nothing but saatvikata! (In rajas or tamas one is not completely in the present moment.)

Siva who is the sat-chit-aananda swarupa is the very essence and embodiment of all saatvikata! (State of being the Truth (sat) is saatvikata.)

While the former three aspects of abhinaya cannot jointly or severally produce the 'effect', saatvikam can, on its own! (For example, without any props, a thespian can enact a great scene whereas props by themselves cannot achieve that!!)
The relation between the former three aspects and the final one is like the relation between manifestation and the unmanifest truth. That is, jagat and brahma!
The manifest universe is transient/mithya where as the unmanifest is the truth. Siva is sattvam, the truth.

సన్మార్గాలోకనాయ వ్యపనయతు స నః తామసీం వృత్తిం ఈశః |
सन्मार्गालोकनाय व्यपनयतु स नः तामसीम् वृत्तिम् ईशः ।
sanmaargaalOkanaaya vyapanayatu sa naH taamasIm vRttim eeSaH.
- Malavikaagnimitram by Kavikulaguru Kalidasa.

May that Lord Siva make us to behold the Truth (sat) by diverting us from stupor (tamas.)

అరుణాచల మాహాత్మ్యం

దర్శనాదభ్రసదసి - జననాత్ కమలాలయే |
కాశ్యాంతు మరణాన్ముక్తిః - స్మరణాదరుణాచలే ||
SlOkam from aruNaachala maahaatmyam, Skanda Puranam.

Meaning: darSanam (of Nataraja Swamy in) the resplendent celestial court ('chit sabha' or 'kanaka sabha' = Chidambaram), birth in the abode of kamala (Tiruvarur, the place of Lord Tyagaraja (Siva) and Goddess Kamalamba temple), death in Kasi result in liberation, while remembering aruNaachalam itself results in liberation!

There is a slight mis-interpretation people make of this SlOkam. "By mere thinking about aruNaachalam one is liberated," they say. But the case of the 4 kshEtram-s mentioned (saptamI vibhakti) indicates, "in the respective kshEtram-s."
So, "smaraNa (including naama smaraNa, aatma vichaaram) done in the aruNaachala kshEtram bestows liberation" is the correct interpretation of this SlOkam.
This is not to say that thinking "about aruNaachalam" is any less. In fact, thinking about the kshEtram makes us oriented towards it.

శ్రీరామనవమి

వామాంకస్థిత జానకీ పరిలసత్ కోదండదండం కరే |
చక్రంచోర్ధ్వకరేణ బాహుయుగళే శంఖం శరం దక్షిణే |
బిభ్రాణం జలజాతపత్ర నయనం భద్రాద్రిమూర్థ్ని స్థితం |
కేయూరాది విభూషితం రఘుపతిం సౌమిత్రియుక్తం భజే !!

वामांकस्थित जानकीपरिलसत्कोदन्डदंडम् करे ।
चक्रम्चोर्ध्वकरेण बाहुयुगळे शंखम् शरम् दक्षिणे ।
बिभ्राणम् जलजातपत्र नयनम् भद्रात्रिमूर्थ्नि स्थितम् ।
केयूरादिविभूषितम् रघुपतिम् सौमित्रियुक्तम् भजे ॥

సద్గురుం తం నమామ్యహం

అపార సత్-చిత్-సుఖ-వారిరాశేః - యస్యోర్మి మాత్రం భువనం సమస్తం |
గుహాహితం తం రమణం గభీరం - చింతావిహీనం హృది చింతయామి ||

శ్రీరాజరాజేశి కురు సత్కృపాం

పల్లవి:
శ్రీరాజరాజేశి కురు సత్కృపాం!
శ్రీచక్రవాసాసి హృదిమే వస | (2)

అనుపల్లవి:
విశాలభా విలాసినీ
నవచక్రాంతర్వాసినీ
సదైవ తత్తత్ సుర స్వరూపే
భక్తాళీ ధీదీపే || శ్రీరాజరాజేశి ||

చరణం 1:
దేవీ చక్రసమైక్యం మే చేతసి భావయామి |
చక్రబ్రహ్మాండైక్యం చ చిత్తే నిదధామి | (2)
అజాండపిండాండయోరభేదం భావే గాఢం చింతయే |
మనోశ్చ దేవ్యా అభేద్య రీతిం ప్రాణస్పందైర్ధారయే || (2) || శ్రీరాజరాజేశి ||

చరణం 2:
నాదాకారతనో శివవామశరీరగతే |
వాగర్థాకారే బహువేదాంతే ప్రవిచార్యే | (2)
శివే సదా విదాకృతే గజముఖ షణ్ముఖ ప్రియావహే |
తదర్థరూపే త్వమర్థదీపే సచ్చిదానందే భయాపహే | (2) || శ్రీరాజరాజేశి ||

ఆంజనేయం నమామ్యహం

తరుణారుణ ముఖ కమలం - కరుణారసపూర పూరితాపాంగం |
సంజీవనమాశాసే - మంజుల మహిమానమంజనా భాగ్యం ||

ఆమిషీకృత మార్తాండం - గోష్పదీకృత సాగరం |
తృణీకృత దశగ్రీవం - ఆంజనేయం నమామ్యహం ||

అశేష లంకాపతిసైన్యహర్తా - శ్రీరామసేవాచరణైకకర్తా |
అనేక దుఃఖాఘతలోక గోప్తా - వీరోహనూమాన్ తవ సౌఖ్యకర్తా ||

Pancha mukha aanjaneya SlOkam

వందేవానర నారసిమ్హ ఖగరాట్ - క్రోడాశ్వ వక్త్రాంచితం |
నానాలంకరణం త్రిపంచ నయనం - దేదీప్యమానం రుచా |
హస్తాబ్జైరసిఖేట పుస్తక సుధాకుంభాంకుశాద్రీన్ హలం |
ఖట్వాంగం ఫనిభూరుహౌచ దధతం - సర్వారిగర్వాపహం ||